بر اساس تعاریف روز علم روانشناسی، برخورداری انسان از سلامت روان مستلزم برخورداری از ویژگی‌های مختلفی است؛ یکی از ویژگی‌های مهم انسان امروزی برای اینکه بتواند سطح سلامت روان مناسبی را تجربه کند و همچنین برای خود و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند مفید باشد، برخورداری از سطح قابل قبول اعتماد به نفس است.
ما در این مقاله از سایت راز چهار فصل قصد داریم به این سؤال پاسخ بدهیم که اعتماد به نفس چیست؟ و در ادامه نیز به بررسی اهمیت داشتن اعتماد بنفس در انسان پرداخته و در نهایت راهکارهایی برای افزایش اعتماد به نفس انسان بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
اعتماد به نفس چیست؟
انسان‌ها در طول سالیان دراز تکامل و بلوغ علمی و ذهنی، همواره در تلاش برای کشف و پیشرفت بوده‌اند و این پیشرفت از طریق تفکر نقادانه و عدم باور به قطعیت علوم میسر بوده است؛ علم روانشناسی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ بنابراین کاملا طبیعی به نظر می‌رسد که قطعیتی در مورد تعاریف این حوزه وجود ندارد و دانشمندان و متخصصان مختلف، برداشت و تعریف خود را از اعتماد به نفس دارند. اما سعی ما بر این است تعریف جامعی را در پاسخ به سؤال اعتماد به نفس چیست ارائه کنیم:
اعتماد به نفس عبارت است از باورِ شخص به توانایی‌های خود
بر اساس تعریف فوق اعتماد بنفس میزان باوری است که یک فرد به توانایی‌های خودش دارد؛ به این ترتیب انسان‌ها را می‌توان به چهار دسته زیر تقسیم کرد:
انسان‌هایی که توانایی ندارند و باور به توانایی ندارند
این گونه افراد، کسانی هستند که توانایی و مهارتی ندارند، اما از عدم توانایی خود آگاه هستند. چنین افرادی در صورتی که از عزت نفس بالایی برخوردار باشند و اصطلاحا خودشان را دوست داشته باشند، تلاش می‌کنند تا توانایی و مهارت‌هایی کسب کنند؛ کسب مهارت و توانایی در این افراد منجر به افزایش اعتماد به نفس خواهد شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر دوره رایگان معجزه تبسم را تهیه کنید!
انسان‌هایی که توانایی دارند اما باور به توانایی ندارند
شاید همه ما انسان‌هایی از این قبیل را بشناسیم که توانایی‌های زیادی دارند و از مهارت‌های بالایی برخوردارند، اما به خودباوری نرسیده‌اند و در نتیجه از توانایی‌های‌شان بهره‌ای نمی‌برند؛ این افراد معمولا دچار حس خود کم بینی و خود سرزنشی نیز می‌شوند و احساس ناکافی بودن می‌کنند. این افراد اگر به خودباوری برسند، مشکل اعتماد به نفس پایین‌شان حل شده و در نتیجه برای خود و جامعه مثمر ثمر واقع خواهند شد.
بیشتر بخوانید: پاکسازی ذهن چیست؟ انواع پاکسازی ذهن
انسان‌هایی که توانایی ندارند اما باور به توانایی دارند
شاید بدترین نوع از دسته‌بندی چهارگانه افراد از نظر اعتماد به نفس، همین دسته باشد؛ دلیل این امر آن است که این افراد دارای اعتماد به نفس کاذب هستند. FALSE-CONFIDENCE یعنی فرد توانایی ندارد اما باور دارد که توانمند است؛ به عبارت دیگر این گونه افراد توانایی ندارند و در نتیجه اعتماد بنفس هم ندارند، اما تصور می‌کنند که فردی توانا و با اعتماد به نفس هستند.
اعتماد به نفس کاذب باعث می‌شود که فرد هم توجه نقاط ضعف خودش نشود و در نتیجه هیچوقت برای رفع نواقص و نقاط ضعفش احساس نیاز نخواهد کرد. تکبر و غرور بیش از حد از عواقب منفی اعتماد به نفس کاذب می‌باشند.
برای کسب اعتماد به نفس بیشتر پیشنهاد می‌کنیم در دوره پاکسازی کوانتومی مقدماتی شرکت کنید.
انسان‌هایی که توانایی دارند و باور به توانایی دارند
این دسته نیز بهترین نوع از دسته بندی چهارگانه افراد از جنبه اعتماد به نفس است. افراد این دسته، اشخاص دارای اعتماد بنفس واقعی هستند چرا که هم توانایی دارند و هم به توانایی های خود واقف بوده و باور دارند که انسان توانمند و ارزشمندی هستند. در نتیجه چنین حالتی، انسان احساس کافی بودن پیدا کرده و همواره تلاش برای رشد و موفقیت بیشتر و رفع نواقصش دارد.
برای رشد و موفقیت بیشتر در زندگی مقاله: موفقیت چیست را مطالعه کنید!
آیا اعتماد بنفس شما بالا است؟
اگر این سؤال از شما پرسیده شود چه جوابی می‌دهید؟ مهم نیست جواب‌تان بله باشد یا خیر!؛ چون هر دو غلط هستند. اعتماد به نفس ویژگی شخصیتی است که به صورت کلی برای انسان اندازه گیری نمی‌شود، بلکه بر اساس موضوع خاص می‌توان آن را بررسی کرد.
حتما سر در گم شده‌اید؛ بیایید تعریف اعتماد به نفس را مجددا بررسی کنیم:
اعتماد به نفس یعنی باور به توانایی
در تعریف فوق، از باور به توانایی صحبت شده است؛ اما توانایی در چه کاری مد نظر است؟ به عنوان مثال فردی که ادعا می‌کند اعتماد به نفس بالایی دارد، میتواند در همه تخصص‌ها توانایی داشته باشد؟
مسلما یک نقاش حرفه‌ای در حوزه ترکیب رنگ و طراحی و نقاشی توانایی بالایی دارد و در نتیجه اعتماد به نفس بالایی هم خواهد داشت؛ اما همین فرد نقاش، هیچ توانایی در علم پزشکی و جراحی مغز ندارد.
بنابراین اعتماد به نفس را باید بر اساس هر حوزه و موضوع خاص مورد بررسی قرار داد. در ادامه مثال‌هایی از اعتماد بنفس را ذکر می‌کنیم:
- من خیلی خوب پیانو می‌زنم (اعتماد به نفس در نوازندگی پیانو)
- من سه روزه می‌توانم یک خانه را با قیمت خوب بفروشم (اعتماد بنفس در خرید و فروش املاک)
- من بدون استرس و خجالت می‌توانم در سمینارها سخنرانی کنم (اعتماد به نفس سخنرانی کردن)
- خلاقیت من در نوشتن داستان عالی است (اعتماد بنفس نویسندگی)
همه مثال‌های فوق، نمونه‌های از اعتماد بنفس است که شخص به توانایی خودش در یک موضوع خاص اعتقاد و باور دارد.
برای مطالعه بیشتر مقاله: قانون جذب چیست را مطالعه کنید.
چرا اعتماد به نفس مهم است؟
آلبرت بندورا روان‌شناس برجسته کانادا-آمریکایی در خصوص اهمیت اعتماد به نفس بیان می‌دارد:
داشتن اعتماد به نفس تضمین کننده‌ی موفقیت نیست، اما نداشتن اعتماد به نفس یقیناً باعث شکست می‌شود.
ما امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که انسان برای رسیدن به اهداف و آرزوهایش باید تلاش و فعالیت زیادی را به کار ببندد؛ اما چگونه ممکن است انسانی که توانایی ندارد یا به خودباوری نرسیده و در نتیجه اعتماد به نفس ندارد، تلاش کند تا به اهدافش برسد؟ انسانی که اعتماد به نفس ندارد خود را ناکافی می‌داند و در نتیجه هرگز دست به تلاش و حرکت به سمت خواسته‌هایش نخواهد زد.
پس هرگاه کسی از ما سؤال کرد که چرا اعتماد به نفس مهم است؟ پاسخ این است:
اعتماد به نفس مهم است برای اینکه ما به اهداف و آرزوهای‌مان برسیم و رشد کنیم
رابطه اعتماد به نفس و عزت نفس چیست؟
اعتماد به نفس و عزت نفس (SELF-STEEM) دو اصطلاح پر کاربرد و شبیه به هم در علم روانشناسی هستند که خیلی از افراد و سخنرانان، به اشتباه این دو عبارت را هم معنی هم دانسته و به کار می‌برند؛ اما این دو عبارت هم معنی نیستند و نباید به جای هم استفاده شوند.
اعتماد به نفس به معنی باور به توانایی شخص در موضوع خاص است، در صورتی که عزت نفس به معنی باور شخص به ارزش کلی خودش است.
برای درک بهتر این موضوع، مقاله تفاوت اعتماد به نفس و عزت نفس چیست؟ را بخوانید.
اما چه رابطه‌ای بین عزت نفس و اعتماد به نفس وجود دارد؟ آیا این دو ویژگی بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند؟ باید گفت بله. در ادامه به ذکر چند مورد از رابطه عزت نفس و اعتماد به نفس می‌پردازیم:
1. اگر شخصی عزت نفس داشته باشد، خودش را دوست دارد و در نتیجه در صورتی که توانایی نداشته باشد، تلاش می‌کند توانایی‌ها و مهارت‌های بیشتری کسب کند و نقاط ضعف و نواقص خودش را برطرف کند؛ به این ترتیب شخصی که عزت نفس دارد، دائما در تلاش برای رفع کاستی‌ها و افزایش اعتماد به نفس خودش است؛
2. اگر شخصی اعتماد به نفس بالایی در موضوعی داشته باشد اما عزت نفس نداشته باشد، این موضوع ممکن است برای شخص زیان به همراه داشته باشد؛ دلیل این موضوع این است که شخص ممکن است از توانایی‌های خود در مسیری استفاده کند که نفس او را آلوده کند.
مثال بارز این گونه اشخاص، کسانی هستند که توانایی و اعتماد به نفس در باز کردن انواع قفل دارند و چون عزت نفس ندارند، از مهارت خود در مسیر غلط استفاده می‌کنند و دست به دزدی می‌زنند
3. وقتی شخصی عزت نفس بالایی داشته باشد، هر موفقیت و دستاوردی که کسب می‌کند اعتماد به نفسش نیز افزایش می‌یابد.
برای دریافت احساس آرامش بیشتر مقاله آرامش چیست و چگونه در زندگی به آرامش برسیم را بخوانید!
چگونه اعتماد به نفس‌مان را افزایش دهیم؟
حال که یاد گرفتیم اعتماد به نفس چیست و چرا اعتماد به نفس مهم است، لازم است تا راهکارهایی را جهت افزایش اعتماد به نفس واقعی و سودمند در انسان، معرفی کرده و به کار ببندیم.
بیشتر بخوانید: هواپونوپونو چیست؟ آموزش هواپونوپونو پاکسازی کوانتومی
1.خودسرزنشی یا خود تنبیهی نکنید
یکی از سمی‌ترین اشتباهاتی که انسان‌های ناآگاه در حق شخصیت خودشان مرتکب می‌شوند، خودتنبیهی یا خود سرزنشی است؛ اینکه فرد دائما خود را ناکافی بداند، خودش را مسئول همه موقعیت‌های منفی دانسته و هیچگاه از موفقیت‌ها و دستاوردهای هر چند کوچک خود شادمان نشود، به مرور شخص را دچار وضعیتی تلخ می‌کند که دیگر خود را باور نخواهد داشت. سعی کنید هرگز خودتان را به خاطر شکست‌ها و یا موقعیت‌های منفی تنبیه و سرزنش نکنید بلکه از این موقعیت‌ها درس بگیرید.
برای کسب شادی بیشتر در زندگی مقاله 5 راز شاد زیستن که باید بدانید را بخوانید.
2.نیمه پر لیوان را ببینید
همانطور که گفته شد همه ما انسان‌ها، بدون توجه به شرایط مختلف، کمابیش دارای توانایی‌هایی هستیم؛ در مسیر رسیدن به اهدافتان، سعی کنید به جای تمرکز روی ناتوانی‌ها نیمه پر لیوان را ببینید و در کنار این خودباوری نلاش کنید نواقص و کاستی‌ها را برطرف کنید.
3.موفقیت‌ها و دستاورد‌ها را جشن بگیرید
ما انسان‌ها همیشه تشویق شدن را دوست داریم و بسیاری از کارهایی که در زندگی انجام می‌دهیم، به صورت ناخوداگاه تنها با هدف رسیدن به یک پاداش است.
بنابراین باید سعی کنیم حتی برای دستاوردهای کوچک، خودمان را تشویق کنیم تا به مغزمان پاداش دهیم و همت و اعتماد به نفس‌مان را برای تلاش بیشتر و خلق موفقیت‌های بزرگتر افزایش دهیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله: شکرگزاری چیست را نیز بخوانید.
4.دائما آموزش ببینید
شاید در قرن‌های قبل، انسان با کسب یک مهارت، می‌توانست تا پایان عمر از هر مهارت دیگری بی نیاز باشد و از همان یک مهارت ارتزاق کند؛ اما دنیای امروز ما با سرعت خیلی زیادی در حال پیشرفت است و لازم است انسان‌ها نیز به صورت مداوم علم و توانایی‌های خود را بروز کرده و یا حتی زمینه مهارت‌های‌شان را افزایش دهند. تلاش کنید دائما در حال یادگیری موضوعات جدید و کارامدتر باشد و تخصص و توانایی خود را بیشتر کنید.
5.زمان شکست، به‌جای ناامیدی به موفقیت‌های قبلی‌تان فکر کنید
بدون شک هیچ مسیر مستقیم و بدون مانعی برای رسیدن به اهداف وجود ندارد و همه انسان‌های موفق در راه رسیدن به اهداف‌شان، بارها و بارها شکست خورده‌اند؛ بعد از هر شکست، سعی کنید احساس ناامیدی را از ذهن خود دور کنید و به جای آن ذهن‌تان را از تمایل زیاد به آرزوها و همچنین موفقیت‌های قبلی پر کنید تا احساس ناکافی بودن و ضعیف بودن به شما دست ندهد.
6.از افراد دارای انرژی منفی دوری کنید
به انرژی منفی باور داشته باشید و یا نداشته باشید، کلام افرادی که اطراف ما هستند، بر روی روان ما تاثیر می‌گذارد؛ این تاثیر بسته به کلامی که از اطرافیان می‌شنویم، میتواند مثبت و یا منفی باشد.
اگر فردی دائما با نگرش منفی به شما القا می‌کند که به میزان لازم خوب و توانا نیستید، از این شخص فاصله بگیرید چرا که این گونه افراد برای اعتماد به نفس شما مانند سم عمل می‌کنند.
7-تعلل را کنار بگذارید و برای موفقیت خودتان قدم بردارید
تعلل یا اهمال کاری (به انگلیسی PROCRASTINATION) یکی دیگر از سم‌هایی است که به زندگی انسان‌ها لطمه می‌زند؛ تعلل میتواند باعث شود که شخص در انجام به موقع کارها، ناموفق عمل کند و در نتیجه توانایی خود را زیر سوال ببرد و به اعتماد به نفس خود لطمه بزند.
8-ریسک پذیر باشید
مغز انسان ذاتاً موجودی ریسک پذیر نیست و همواره تمایل به حفظ حالت امن و با ثبات فعلی خودش دارد و سعی می‌کند انسان را از ریسک کردن و انجام کارهای جدید دور کند؛ این وظیفه انسان است که با آگاهی که نسبت به خود کسب می‌کند، کنترل ضمیر ناخودآگاه را در اختیار بگیرد و از منطقه امن ذهنی خود دور شود. ما با ریسک کردن و انجام کارهای جدید حتی اگر با شکست مواجه شویم، تجربیاتی به دست می‌آوریم که می‌توانند تبدیل به پلی برای موفقیت شوند.
بنابراین از ریسک کردن نترسید و سعی کنید با تکیه بر توانایی‌ها و آگاهی‌هایی که دارید دست به انجام کارهای جدید بزنید چرا که انجام هر کار تازه‌ای درصدی از احتمال شکست را با خود دارد اما ترس از شکست نباید مانع حرکت شود. این مطلب را با نقل قولی از مارک تواین پدر ادبیات آمریکا به اتمام می‌رسانیم:
رمز پیشی گرفتن این است که آغاز کنید.
جمع بندی
اعتماد به نفس یکی از ویژگی‌های کلیدی شخصیت انسان است که در مسیر رشد و موفقیت شخص بسیار موثر است؛ شاید داشتن اعتماد بنفس تضمین کننده موفقیت ما نباشد چرا که موفقیت مستلزم برخورداری از مهارت‌های مختلفی است، اما عدم برخورداری از این ویژگی قطعا سد محکمی در مسیر رسیدن انسان به اهدافش خواهد بود.
ما در این مقاله از سایت راز چهار فصل، ضمن پاسخ به این سوال که اعتماد به نفس چیست؟ به بیان اهمیت برخورداری از اعتماد به نفس بالا و همچنین راهکارهایی جهت افزایش اعتماد به نفس پرداختیم؛ در صورتی که در خصوص این مقاله سوال و دیدگاهی دارید در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
منبع: https://www.healthyplace.com/self-help/self-confidence/what-is-self-confidence
