احتمالاً بارها و بارها در ذهن خود، کتاب‌ها، شبکه‌های اجتماعی و یا وب‌سایت‌هایی که به آنها سر می‌زنید با این سؤال مواجه شده‌اید که انگیزه چیست و راه‌های افزایش انگیزه کدام‌اند. همه ما می‌دانیم که انگیزه به نوعی موتور محرک ذهنی افراد است تا بتوانند با تکیه بر وجود آن، برای رسیدن به اهدافشان تلاش کنند.
در واقع بدون وجود انگیزه‌ها ما دلیلی برای تلاش پیدا نخواهیم کرد. به همین دلیل در این مقاله از سایت راز چهار فصل به بررسی معنا و ضرورت توجه به این مفهوم می‌پردازیم و راهکارهای عملی را ارائه می‌کنیم تا شاید میان انبوه اطلاعاتی که تاکنون به‌دست آورده‌اید، مفید واقع شوند.
تعریف انگیزه چیست؟
برای آنکه بدانیم انگیزه چیست، شاید بد نباشد به تعریف معتبری از انجمن روان‌شناسی آمریکا اشاره کنیم. بر اساس آنچه که در فرهنگ لغت روان‌شناسی APA (مخفف American Psychological Association به معنی انجمن روان‌شناسی آمریکا) آمده، انگیزه عبارت است از نیروی محرکی که به رفتار شخص، هدف یا جهت می‌دهد؛ این نیروی محرک می‌تواند در سطح خودآگاه یا ناخودآگاه انسان عمل کند.
انگیزه دارای دو نوع اصلی انگیزه درونی و انگیزه بیرونی است که این دو نوع را می‌توان این‌گونه توضیح داد:
- انگیزه درونی: که از نیاز شخص به رشد و پیشرفت و رفع نیازهای درونی خود نشأت می‌گیرد و دستیابی به اهداف منجر به رضایت درونی در او می‌گردد (مثل ورزش کردن برای رسیدن به تناسب اندام و حس رضایت پس از آن).
- انگیزه بیرونی: که برای دستیابی به پاداش و مشوق از سمت دیگران در شخص ایجاد می‌شود و تحت تاثیر دیگران است (مثل انجام یک کار ویژه برای دریافت پاداش از کارفرما).
برای کسب اطلاعات بیشتر دوره پاکسازی کوانتومی مقدماتی را خریداری نمایید.
چرا توجه به راه های افزایش انگیزه مهم است؟
اما همان‌قدر که داشتن و کسب انگیزه مهم است، حفظ و افزایش آن در طول زمان نیز مهم است چرا که عدم توجه به حفظ و افزایش انگیزه، می‌تواند به مرور زمان شخص را دلسرد کرده و رفته رفته اهمال کاری و به تعویق انداختن کارها جای انگیزه را بگیرد.
تعریف اهمال کاری را می‌توان این‌گونه بیان کرد:
اهمال کاری، تعلل یا فردافکنی (به انگلیسی Procrastination) عبارت است از به تعویق انداختن به‌صورت آگاهانه یا بر اساس عادت وظایفی که باید در موعد مشخصی انجام گردد. در این شرایط شخص از عواقب منفی احتمالی به تعویق انداختن وظیفه مورد نظر مطلع است اما با این حال انجام کار را به تاخیر می‌اندازد.
در ادامه بیشتر در خصوص اهمیت افزایش انگیزه توضیح خواهیم داد.
داشتن انگیزه و پیدا کردن روش‌هایی برای افزایش این حس در وجود ما مهم است زیرا:
- اهدافی را در اختیار ما قرار می‌دهد که می‌توانیم برای رسیدن به آن تلاش کنیم؛ زندگی بدون هدف برای انسان، چیزی جز زندگی نباتی و روزمرگی نخواهد بود.
- به ما کمک می‌کند تا مشکلات را حل کنیم؛ انگیزه نیروی محرکی برای رفع مشکلات و نیازهای انسان است.
- باعث می‌شود عادات قدیمی را تغییر دهیم؛ زمانی که به خودآگاهی برسیم، با داشتن انگیزه می‌توانیم نواقص موجود در شخصیتمان را رفع کنیم.
- مواجهه با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌ها را آسان می‌کند.
با این تفاسیر سوالی که در ذهن به وجود می‌آید این است که چگونه می‌توانیم انگیزه بگیریم؟ بیشتر مردم با مفهوم انگیزه دست و پنجه نرم می‌کنند و وقتی از آنها می‌پرسیم که انگیزه چیست، جواب سرراستی به این سؤال می‌دهند.
اما اگر همین افراد در بازه‌های متفاوتی از زندگی قرار بگیرند و مشکلات سلامت روانی مانند افسردگی یا استرس داشته باشند، درک عمیق این معنا و البته عملی کردن آن برایشان چالش برانگیز خواهد شد. توصیه ما به این افراد چند نکته زیر است.
- برای خودتان یک هدف مشخص و قابل دستیابی تعیین کنید.
- به این موضوع فکر کنید که چگونه آن هدف را در زندگی خود بگنجانید. سپس یک بازه زمانی (مانند یک هفته یا یک ماه) را برای تحقق این هدف قرار دهید.
- برای افزایش انگیزه بهتر است هدف خود را به کارهای کوچک و آسان تقسیم کنید و یادآورهای منظمی را برای تکمیل هر مرحله تنظیم کنید.
- از خانواده و دوستان خود به‌عنوان پشتیبان کمک بگیرید. شما باید اهدافتان را به آنها بگویید و از آنها بخواهید تا شما را تشویق کنند.
برای مطالعه بیشتر مقاله: افسردگی چیست؟ راهکارهای درمان افسردگی را بخوانید.
چگونه می‌توانیم در مسیر رسیدن به هدفمان بمانیم؟
پس از بررسی این مورد که انگیزه چیست، حتماً با چالش‌های با انگیزه ماندن روبرو خواهید شد. در اصل نگه داشتن هر آنچه که سخت به دست می‌آید، هم بخش چالش برانگیزی پیش روی ما است. برای حفظ این احساس ثمربخش می‌توانید:
- با استفاده از یک دفتر خاطرات یا برنامه موبایل برای یادآوری، هدف خود را بخشی از روال زندگی روزمره کنید.
- خودگویی‌های مثبت در مدیریت افسردگی یا اضطراب، مهم و مؤثر هستند؛ به جای گفتن «نمی‌توانم»، بگویید «می‌توانم تلاش کنم».
- ذهن آگاهی به شما کمک می‌کند آرام و متمرکز باشید؛ از تمرین‌های ذهن آگاهی و تنفسی بهره ببرید.
- یک کلاس راه‌اندازی کنید یا به یک گروه پشتیبانی بپیوندید. گروه‌های حمایتی می‌توانند خیلی زیاد در افزایش و حفظ انگیزه مؤثر باشند.
- زمانی که مرحله یا هدفی را تکمیل کردید به خودتان پاداش قابل توجهی بدهید؛ مغز انسان دارای سیستمی به نام سامانه پاداش است و با گرفتن پاداش، عادات راحت‌تر در ذهن ما شکل می‌گیرد.
راهکارهای عملی برای افزایش انگیزه چیست؟
در مقدمه مبحث هم عنوان شد که قصد داریم در کنار بررسی سؤال مهم انگیزه چیست، راهکارهایی عملی را به علاقه مندان پیشنهاد دهیم تا برای افزایش انگیزه مسیر مشخصی داشته باشند. با توجه به این هدف، علاوه بر آنچه که تاکنون گفته‌ایم، موارد زیر را نیز تحت عنوان راهکارهای عملی افزایش انگیزه به شما پیشنهاد می‌کنیم.
1. هدف گذاری کنید
برای خودتان اهداف روشن و مشخصی تعیین کنید. مغز انسان موجودی منطقی است و بدون تعیین اهداف مشخص و قابل اندازه گیری، توانایی درک و تلاش و حرکت به سمت هدف را نخواهد داشت. به‌عنوان مثال اگر به خودتان بگویید می‌خواهم پولدار شوم، مغز دچار سردرگمی می‌شود؛ برای این منظور بهتر است که به خودتان بگویید، می‌خواهم در مدت 5 سال، به دارایی 10 میلیارد تومان برسم. به این ترتیب بر اساس مفهوم هدف کمیت یافته، ذهن شما با حفظ انگیزه و آگاهی، برای دستیابی به هدف تعیین شده به‌دنبال راهکار می‌گردد.
برای یادگیری بیشتر مقاله هدف گذاری چیست؟ اهمیت و انواع هدف گذاری را مطالعه کنید.
2. کاری متفاوت انجام دهید
روال انجام هر کاری می‌تواند خیلی سریع برای ما عادی شود. این مسئله می‌تواند باعث شود انگیزه شما کاهش پیدا کند؛ زیرا هر روز همان کار را انجام می‌دهید که به آن عادت کرده‌اید. برای موفقیت در مسیر افزایش انگیزه می‌توانید کارهای ساده‌ای انجام دهید که این روزمرگی کمی تغییر کند.
مثلاً شاید مسیر دیگری را برای رسیدن به محل کار انتخاب کنید. به کافه‌ای بروید که قبلا به آن نرفته‌اید و چیز جدیدی را از منوی آن امتحان کنید که تا به حال تست نکرده‌اید. انجام کارهای کوچک به ایجاد تنوع در زندگی عادی شما کمک می‌کند و می‌تواند نه تنها انرژی شما را افزایش داده؛ بلکه به شما انگیزه مضاعفی بدهد.
3. برای تایم صبح یک جمله انگیزشی انتخاب کنید
همیشه توصیه می‌شود که وقتی از خواب بیدار می‌شوید، جمله انگیزشی مورد علاقه خود را تکرار کنید. ما هم پیشنهاد می‌کنیم آن را با صدای بلند یا در ذهن خود بگویید. این کار می‌تواند به شما کمک کند روز را با تشویق و ترغیب شخصی شروع کنید.
4. ورزش را در برنامه‌های خود بگنجانید
شکی نیست که هنگام بررسی اینکه انگیزه چیست همواره با چنین پیشنهادی روبرو می‌شوید. این مورد به ظاهر ساده اما بسیار مهم برای افزایش انگیزه، پشتوانه‌ای علمی دارد. از نظر علمی ثابت شده که ورزش و کشش عضلانی، انتقال‌دهنده‌های عصبی دوپامین و سروتونین را به سرعت آزاد می‌کند.
این موارد به بهبود خلق و خو و حافظه بلند مدت همه انسان‌ها کمک می‌کنند؛ بنابراین، انجام تمرینات ورزشی در صبح یک راه عالی برای افزایش سطح انرژی و بهبود خلق و خوی شما خواهد بود.
5. کارهای مهم را به تعویق نیندازید
یکی از بدترین رفتارهایی که امروزه در زندگی اغلب افراد مشاهده می‌شود، تعلل یا اهمال کاری است. تعلل یا اهمال کاری، به زبان ساده عبارت است از به تعویق انداختن کارهایی که انجام آنها ضروری است. به تعویق انداختن زنگ ساعتی که برای انجام امور مهم تنظیم کرده‌اید، سم است.
همان‌قدر که وقفه در خواب به‌صورت هر 5 تا 10 دقیقه بیش از آنکه مفید باشد، ضرر دارد، به تعویق انداختن فعالیت‌های مهم نیز می‌تواند برای روحیه ما تاثیر منفی به همراه داشته باشد چرا که بعد از مدتی که کارهای خود را سر موقع انجام ندهیم، شروع به خودتنبیهی می‌کنیم و خودمان را سرزنش می‌کنیم؛ این اتفاق به مرور زمان، عزت نفس ما را کاهش می‌دهد. سعی کنید آلارم‌های تنظیم شده برای بیدار شدن، انجام دادن فعالیت‌ها، رسیدن به یک قرار مهم و غیره را جدی بگیرید. زیرا بخش عظیمی از با انگیزه ماندن به متعهد بودن مرتبط است.
کلام آخر در مورد انگیزه
در متن پیش رو سعی کردیم این موضوع را با هم بررسی کنیم که انگیزه چیست و با چه راهکارهایی می‌توان برای افزایش انگیزه تلاش کرد. در نهایت فراموش نکنید که عقب‌نشینی از کارهای سخت طبیعی هستند، اما افزایش انعطاف‌پذیری می‌تواند به شما کمک کند تا از جایی که متوقف شده‌اید، ادامه دهید. برای این کار کافی است یک بار دیگر با خودتان مرور کنید که چرا در وهله اول می‌خواستید انگیزه بگیرید تا به آن هدف برسید.
منابع:
