هر روز با موقعیت‌هایی در زندگی مواجه می‌شویم که ما را مجبور می‌کنند از مهارت تصمیم گیری خودمان استفاده کنیم. برخی از این انتخاب‌ها آسان هستند و برخی از آنها ممکن است دشوار باشد.
تصمیمات آسان شامل مواردی مانند لباس‌هایی است که باید بپوشید و تصمیمات سخت می‌توانند از جدایی در زندگی مشترک تا راه‌اندازی یک کسب و کار گسترش پیدا کنند. در نتیجه مهم است بدانیم که مهارت تصمیم گیری چیست و چطور می‌توانیم از آن برای بهبود شرایط خود استفاده کنیم.
فراموش نکنید تصمیماتی که به‌نظر سخت‌ترین هستند، نیاز به سطح عمیق‌تری از تفکر دارند؛ زیرا قرار است زندگی ما را تغییر دهند. آنها شخصیت ما را شکل می‌دهند و آینده‌مان را می‌سازند.
در نتیجه برای مواجه شدن با وضعیت‌هایی که قرار است تصمیم خوبی اتخاذ کنیم، نیازمند یادگیری مهارت‌هایی هستیم. با راز چهار فصل همراه باشید تا این مهارت‌ها را مرور کرده و با ذکر چند مثال بتوانیم گزینه مناسب برای خودمان را پیدا کنیم.
اهمیت آموزش مهارت تصمیم گیری چیست؟
تصمیم گیری خوب روشی است که باید آموخته شود. این مهم، چیزی نیست که ما به‌طور ذاتی با آن متولد شویم، بلکه صرفاً یک فرایند گام به گام است که معمولا از تجربه زندگی هر کدام ما نشأت می‌گیرد.
بیشتر افرادِ با تجربه می‌دانند که لحظه‌های مختلف زندگی، معلمی پرهزینه اما ارزشمند هستند که به ما می‌آموزند قدم بعدی را چرا و چطور برداریم. تصمیمات حتماً از یک موقعیت به موقعیت دیگر متفاوت هستند. به همین خاطر آشنایی با مهارت تصمیم گیری مهم است؛ زیرا می‌تواند به ما کمک کند تا در وضعیت‌های مختلف، استرس مضاعف را کنار گذاشته و مسائل را بررسی کنیم.
هنگام تصمیم گیری، مراحل زیادی پیش روی ما وجود دارد که می‌توانیم هر کدام را به‌طور مستقل بررسی کرده و در نهایت به یک نتیجه منطقی برسیم. توجه به چنین مهارتی مهم است زیرا می‌تواند مزایای زیر را به همراه داشته باشد.
برای آموزش مراحل و تکنیک های حل مسئله مقاله مهارت حل مسئله چیست را بخوانید!
در زمان صرفه جویی می‌کنید
وقتی که متوجه می‌شویم مهارت تصمیم گیری چیست، حتماً بخش‌های مختلف فعالیت خود را به‌خوبی مدیریت می‌کنیم. برای نمونه مدیران افراد پرمشغله‌ای هستند؛ آنها بر حجم کار کل بخش خود نظارت می‌کنند. اکثر مدیران یک باور غلط را در ذهن خود پرورش می‌دهند که:
اگر وقت بیشتری داشتم فلان کار را هم انجام می‌دادم.
این افراد فقط به مهارت‌های تصمیم گیری نیاز دارند. یکی از مفیدترین مزایای تصمیم گیرنده عالی بودن، صرفه جویی در زمان است. شما می‌دانید که با اعتماد به مهارت‌های خود می‌توانید چه برنامه ریزی انجام دهید و به این نتیجه برسید که کدام یک از کارها را باید با اولویت بالاتری انجام دهید.
احترام بیشتری به دست می‌آورید
باورتان بشود یا نه، آموزش مهارت تصمیم گیری می‌تواند جایگاه اجتماعی شما را بالا ببرد. در همان مثال قبلی کارمندان یک مدیر قوی دوست دارند از او پیروی کنند؛ چون بارها دیده‌اند که به‌خوبی سازمان را از چالش‌های مختلف عبور داده است. در نتیجه این مهارت یکی از راه‌های تحت تأثیر قرار دادن تیم شما است.
عاملی برای انگیزه بیشتر دارید
همه ما برای به پایان رساندن وظایف خودمان به انگیزه نیاز داریم. انگیزه حس اشتیاق به انجام دادن یک فعالیت است. گاهی اوقات با چند تصمیم بد و تجربه تأثیرات منفی آن در زندگی، خودمان را ناتوان فرض کرده و از همه چیز پا پس می‌کشیم. اما اهمیت دادن به آموزش مهارت‌های تصمیم گیری می‌تواند انگیزه از دست رفته را به ما بازگرداند.
پیشنهاد می‌کنیم حتی اگر لازم است از شعار «تا زمانی که آن را بسازید کپی کنید» استفاده کنید. به این معنی که تا زمان بازگشت انگیزه‌های مثبت، توانایی تصمیم گیری درست را به خودتان القا کنید. تکرار عبارت «من می‌توانم» در این وضعیت معجزه می‌کند.
از درگیری جلوگیری می‌کنید
استفاده از مهارت تصمیم گیری می‌تواند تعارضات شما با دیگران را به‌شدت کاهش دهد. برای درک بهتر به مثال خودمان برمی‌گردیم. وقتی یک مدیر قاطع نیست و تصمیمات زیادی را به کارکنان واگذار می‌کند، حتماً در محل کار تضاد ایجاد می‌کند. موقعیتی که در آن کارمندان نمی‌دانند به کدام سمت هدایت می‌شوند، می‌تواند منجر به عدم مسئولیت پذیری کارکنان شده و حتی سازمان را با استعفای نیروی کار ارزشمند مواجه کند.
برای اینکه کارمندان‌تان مجبور نشوند درباره نحوه انجام یک پروژه یا اینکه کدام ایده برای تیم شما بهتر است بحث کنند، مهم است که شما بدانید مهارت تصمیم گیری چیست و چطور باید از آن استفاده کرد.
با شناسایی این امر مهارت‌های تصمیم گیری خود را بهبود بخشیده و راه را برای پیشرفت باز می‌گذارید. فراموش نکنید که آموزش مدیریت حل تعارضات هم می‌تواند کمک کننده باشد.
باید به این نکته توجه داشت که یک مدیر باید برای افزایش همدلی و خلاقیت درون سازمان، از ایده‌ها و نظرات کارمندان استقبال کرده و در پایان بر اساس جمع‌بندی ایده‌های دریافتی، تصمیم نهایی را بگیرد.
بهره وری را افزایش می دهید
همه افراد شاغل می‌توانند ناامیدی از یک کار متوقف شده را تأیید کنند. این انرژی منفی کار را کند کرده و ناکارآمدی را بیشتر می‌کند. با این حال، زمانی که بتوانید مزایا و معایب یک کار را بسنجید و تصمیمی سریع بگیرد، به خودتان اجازه می‌دهید سریع‌تر آن فعالیت را به اتمام رسانده و در نتیجه بهره‌وری بیشتری داشته باشید.
اجازه دهید در ادامه به این مسئله بپردازیم که روش‌های مختلف مهارت تصمیم گیری کدامند تا بتوانیم با درک بهتری برای آینده برنامه ریزی کنیم.
بررسی انواع مهارت‌های تصمیم گیری
هم محیط‌های کاری و هم زندگیِ بعضاً پیچیده ما، به افرادی آشنا با انواع مهارت‌های تصمیم گیری نیاز دارد. همه تصمیمات محل کار و زندگی، چه بزرگ و چه کوچک، نیازمند یک فرایند تصمیم گیری هستند. حتی اگر متوجه آن نباشید، هر روز از نوعی فرایند تصمیم گیری استفاده می‌کنید. به همین خاطر مهم است که بدانیم انواع مهارت تصمیم گیری چیست و در کدام موقعیت‌های زندگی با آن مواجه می‌شویم.
برای یادگیری اهمیت و انواع هدف گذاری مقاله هدف گذاری چیست را بخوانید!
تصمیم گیری شهودی
تصمیم گیری‌های شهودی یکی از ساده‌ترین و مسلماً رایج‌ترین راه‌ها برای تصمیم گیری است. باید توجه داشت که همیشه بهترین راه نیست. تصمیم گیری شهودی شامل تکیه بر تصمیمی است که احساس ما آن را القا می‌کند، بدون اینکه لزوماً در مورد منطقی بودن آن فکر کرده باشیم. برای مثال ممکن است تصمیم به استفاده از یک نرم‌افزار داشته باشید، زیرا پس از چند دقیقه کار آن را دوست داشته‌اید نه اینکه آن را با انواع دیگر نرم افزارها مقایسه و تعیین کنید که کدام یک ارزش بهتری دارد.
برای یادگیری مهارت تصمیم گیری در زندگی پیشنهاد می‌کنیم در دوره پاکسازی کوانتومی مقدماتی شرکت کنید.
تصمیم گیری منطقی
این مورد یک مهارت تصمیم گیری مهم است که بیشتر افراد تظاهر می‌کنند با آن آشنا هستند. منظور این چنین مهارتی توانایی استفاده از منطق برای تعیین بهترین گزینه با بررسی همه گزینه‌های ممکن است.
پس از این بررسی باید بتوانیم با ارزیابی هر گزینه، با منطق و عقلانیت خود بهترین تصمیم را بگیریم. به‌عنوان مثال می‌توان تمام روش‌های بازاریابی ممکن را به همراه بودجه، داده‌ها و موارد دیگر فهرست کرده و سپس تعیین کنید که کدام یک (یا کدام گزینه‌ها) بهترین پیشرفت را به شما ارائه می‌کنند.
اگر نیاز به آرامش درونی دارید محصول رایگان معجزه تبسم را حتما مشاهده کنید.
تصمیم گیری رضایت بخش
این نوع تصمیم گیری به معنای پذیرفتن چیزی است که برای نیازهای فرد راضی کننده باشد. برای اینکه بدانید این مهارت تصمیم گیری چیست، یک مثال ساده را به یاد بسپارید. شما تصمیم دارید قهوه بنوشید پس آن را تهیه می‌کنید.
حتی اگر بهترین برند را در اختیار نداشته باشید؛ در نهایت فقط به این دلیل که کار را انجام داده‌اید، خوشحال خواهید بود. در این وضعیت ممکن است گزینه‌های بهتری را از دست بدهید؛ اما رضایت به دست آوردن آن نتیجه برای شما مهم‌تر است.
تصمیم گیری مشارکتی
این مهارت تصمیم گیری دقیقاً با نوع نام‌گذاری خود پیش می‌رود. به جای اینکه خودتان تصمیم بگیرید، به نوعی برای تصمیم گیری با دیگران همکاری می‌کنید. یک مثال ممکن است شامل ملاقات با دیگران برای دریافت نظرات آنها و رأی گیری در مورد تصمیم نهایی باشد.
تصمیم گیری ترکیبی
همه تصمیم گیری‌ها در یک سطح ساده قرار نمی‌گیرند. بسیاری از افراد ترکیب تعدادی از این انواع را ترجیح می‌دهند. برای مثال، روش‌های منطقی و شهودی ممکن است به‌راحتی با هم ترکیب شوند. فرد لزوماً از هیچ داده‌ای استفاده نکرده یا نمودار منطقی ایجاد نمی‌کند، بلکه از دیدگاه منطقی به تصمیم خود فکر می‌کند و سپس با اراده خود تصمیم نهایی را می‌گیرد.
برای مطالعه بیشتر مقاله: قانون جذب چیست را مطالعه کنید.
چند مثال ساده برای درک بهتر مهارت تصمیم گیری
در بخش قبلی سعی کردیم با مثال‌های ساده انواع روش‌های تصمیم گیری را بررسی کنیم. از آنجایی که احتمال می‌دهیم جایگذاری این مثال‌ها با وضعیت‌های مختلف کاری و سبک زندگی شما دشوار باشد، چند نمونه دیگر را نیز بررسی می‌کنیم که کمی پیچیده‌تر هستند.
تصمیم گیری برای راه‌اندازی یک خط تولیدی
در این وضعیت شما مستلزم آموزش این مهم هستید که مهارت تصمیم گیری چیست و چطور باید از آن استفاده کرد. با گسترش کسب و کار و افزایش تقاضا، مجبور خواهید شد ظرفیت تولید خود را افزایش دهید. گام بعدی این است که با مهارت تصمیم گیری خود مشخص کنید چه مقدار ظرفیت تولید برای پاسخگویی مؤثر به تقاضا لازم است.
همچنین باید تجهیزات مناسب برای ارائه محصولات و استخدام نیروی کار برای اجرای فرایندهای تولید را شناسایی کنید. تصمیم شما باید بر اساس این واقعیت باشد که هدف نهایی افزایش پایدار تولید است به‌طوری که انعطاف پذیری لازم را نیز برای افزایش یا کاهش مقیاس محصولات بدون متحمل شدن هزینه زیاد، داشته باشید.
تصمیم گیری برای بازاریابی محصولات
معمولا کسب‌وکارها در ابتدا کوچک هستند و فقط با برندسازی محلی یا منطقه‌ای پیش می‌روند. اما زمانی که تصمیم بر گسترش فعالیت دارند باید روش بازاریابی خود را تغییر دهند.
اغلب، لوگوها، شعار رسمی شرکت و حتی نام‌ها تغییر می‌کنند تا هویت، قابلیت و چشم انداز جدیدی را نشان دهند. تغییر نام تجاری به‌صورت درست، نمونه‌ای از مهارت‌های تصمیم‌گیری قوی است که ارزش‌های شرکت، محصولات، مخاطبان هدف، حساسیت‌های فرهنگی و اجتماعی و آرزوهای تجاری را در نظر می‌گیرد.
تصمیم گیری برای جدایی از یک زندگی ناسالم
شرایط زندگی ناسالم را بیشتر افراد حداقل یک بار در طول زندگی خود تجربه می‌کنند؛ اما خیلی از این افراد نمی‌دانند که مهارت تصمیم گیری چیست و چطور باید از آن استفاده کرد.
در این موقعیت مهم است که کمی آرام باشید. حتی با استفاده از روش تصمیم گیری مشارکتی از نظر کسانی استفاده کنید که این راه را رفته‌اند. آنها دلسوزی را کنار می‌گذارند و با دید بهتری شما را راهنمایی می‌کنند.
مهارت تصمیم گیری حکم می‌کند تعیین کنید که آیا ماندن در وضعیت فعلی، مزیتی هم برای آینده‌تان دارد؟ حتی اگر لازم بود مزیت‌ها و معایب بودن و نبودن در این وضعیت را روی کاغذ بنویسید. هر طرف از ستون‌های نوشته شده می‌توانند تصمیم گیری را برای شما راحت‌تر کنند.
چطور مهارت تصمیم گیری را در خودمان تقویت کنیم؟
پیروی از این چهار گام می‌تواند در تقویت مهارت‌های تصمیم گیری مؤثر باشد.
وضعیت حال حاضر را شناسایی کنید
مشکلات همیشه قابل تشخیص هستند؛ بنابراین آنها را بسته به جدیت و تأثیر مستقیم و غیر مستقیمی که دارند دسته بندی کنید. اگر در محل کار مشکلی به‌وجود آمده، ابتدا با همه طرف‌های درگیر جلسه‌ای ترتیب دهید. اگر مسئله شخصی است با خودتان صادق باشید تا تصمیم بهتری بگیرید.
راه‌حل‌ها یا اقدامات بالقوه را یادداشت کنید
برای درک بهتر اینکه مهارت تصمیم گیری چیست و چطور به کمک ما می‌آید تمام راه‌حل‌های ممکن برای مشکل پیش روی خود را مستند کرده و آنها را ثبت کنید. می‌توانید راه‌حل‌ها را با افراد آشنا در میان بگذارید تا از نظر آنها هم استفاده کنید. مشورت خواستن هم بخشی از مهارت تصمیم گیری شما خواهد بود.
برای آشنایی با اینکه چگونه تلقین کنیم مقاله تلقین چیست را بخوانید.
مزایا و معایب هر ایده را فهرست کنید
در مورد جوانب مثبت و منفی هر ایده به‌طور گسترده بحث کنید تا ببینید کدام گزینه می‌تواند به مرحله تصمیم گیری راه پیدا کند. وقت کافی بگذارید و مزایا و معایب را عاقلانه محاسبه کنید تا ببینید آیا با اهداف شما همسو هستند یا خیر.
تصمیم خود را در نظر گرفته و نتایج را اندازه گیری کنید
تصمیمی را که می‌گیرید به‌عنوان تصمیمی با تأثیر کوتاه‌مدت و بلندمدت بررسی کنید. خبر خوب این است که شما همیشه از تصمیماتی که می‌گیرید درس خواهید گرفت، بنابراین نتایج این تصمیم را دنبال کنید تا بدانید با مزایا و معایبی که لیست کرده بودید، هماهنگ است یا خیر.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم تا مبحث مهارت تصمیم گیری چیست را بررسی کنیم. مهارت تصمیم گیری را می‌توان فرایند انتخاب بین گزینه‌های پیش‌رو در مسیر رسیدن به هدف معین دانست. با توجه به آنچه که ذکر شد لازم است بتوانیم تصمیمات شهودی را کم کرده و تصمیمات منطقی را در اولویت قرار دهیم.
در این میان لازم است که از تغییرات نترسید و خودتان را برای چالش‌های مختلف آماده کنید. فراموش نکنید که مشورت خواستن از بزرگ‌ترها و کسانی که تجربه بیشتری نسبت به ما دارند هم بخشی از مهارت تصمیم گیری است. این مسئله را نادیده نگیرید تا چند گام از دیگران جلوتر باشید.
منابع
- https://www.mtdtraining.com/blog/5-reasons-why-decision-making-skills-are-so-important-in-management.htm
- https://everydayinterviewtips.com/5-types-of-decision-making-skills-you-need-to-know/
- https://www.corporatewellnessmagazine.com/article/5-steps-to-good-decision-making
- https://harappa.education/harappa-diaries/decision-making-examples/
