اصل پارتو یا قانون 80/20 یکی از مفاهیمی است که احتمالا هنگام مطالعه مقالات برنامهریزی و مدیریت زمان به چشمتان خورده است. داشتن برنامهریزی اصولی و مدیریت زمان بهینه باعث میشود تا بتوانیم به اهدافی که برای خود تعیین کردهایم، راحتتر دست پیدا کنیم و زمان خود را برای کارهای غیرضروری هدر ندهیم.
در این مقاله از سایت راز چهار فصل، قصد داریم شما را با تکنیک کاربردی که در دل اصل پارتو وجود دارد آشنا کنیم تا بتوانید در مسیر رشد خود، از آن کمک بگیرید و به اهدافتان برسید. با ما همراه باشید.
تعریف اصل پارتو یا قانون 80/20
همه ما انسانها دارای زمان برابر در طول یک شبانهروز هستیم و دلیل اینکه یک شخص در طول 24 ساعت بهرهوری بیشتری نسبت به شخص دیگری دارد، داشتن مدیریت زمان و اولویتبندی کارها است. حتما اشخاصی را میشناسید که دائما از کم آوردن وقت شکوه میکنند. بر اساس اصل پارتو، میتوان گفت که اگر شخصی وقت برای انجام کارهای مهم خود کم میآورد، قطعا اولویتهای خود را غلط انتخاب کرده و زمان خود را برای کارهای با اهمیت کم صرف کرده است.
اصل پارتو (به انگلیسی Pareto Principle) که به آن قانون پارتو یا اصل 80/20 نیز میگویند، اینگونه تعریف میشود: طبق اصل پارتو، معمولاً 80% نتایج از 20% عوامل حاصل میشود.
قانون پارتو امروزه در حوزههای مختلف از مدیریت کسبوکار گرفته تا توسعه فردی و حتی روابط عاطفی بسط داده شده است؛ قانون 80/20 یک اصل مهم در زمینه مدیریت زمان و بهبود بهرهوری است که در شاخههای مختلف کاربرد دارد.
اصل پارتو بر پایه تقسیمبندی امور به دو بخش کلی کار میکند: 1- قسمت اندک حیاتی؛ 2- قسمت اعظم بیهوده.
قسمت اندک حیاتی، 20% از امور است که 80% نتایج را کسب میکند و قسمت بیهوده اعظم، 80% از امور است که عامل 20% نتایج حاصله است.
تاریخچه اصل پارتو
تاریخچه اصل یا قانون پارتو، به قرن 18 میلادی باز میگردد؛ ویلفردو پارتو (Vilfredo Pareto) جامعهشناس، اقتصاددان و فیلسوف ایتالیایی، زمانی که در سال 1896 میلادی در دانشگاه لوزان سوئیس سخنرانی نمود، به موضوعی در حوزه مدیریت تجارت و سرمایه اشاره کرد که این موضوع بهعنوان زیربنای قانون پارتوی امروزی شناخته شد.
آقای ویلفرد پارتو در این سخنرانی اشاره به این نکته کرد که 80% از زمینها و اراضی کشور ایتالیا، تحت مالکیت 20% از جمعیت ایتالیا قرار دارد و در سوی مقابل 20% از اراضی در تملک 80% از مردم است. البته این تعریف با هدف بیان رویه توزیع ثروت و درآمد در اجتماع بیان شد؛ اما در عمل میبینیم که این اتفاق هنوز هم در جایجای کره زمین وجود دارد و توزیع ثروت به همین منوال صورت میگیرد.
بعدها و در سال 1941 آقای جوزف ام جوران اقتصاددان اهل رومانی، با مفاهیم ارائه شده ویلفرد پارتو آشنا شده و این مفاهیم را به حوزههای دیگر نظیر کیفیت محصول تولید شده بسط داد. به این ترتیب، در زمینه کیفیت تولید محصول، میتوان گفت که برای بهبود کیفیت یک محصول، 80% بهبود در گروی رفع 20% از نواقص و ایرادات میباشد.
رفته رفته این مفهوم در شاخههای مختلف بهکار گرفته شد و امروزه در حوزههای پزشکی، ورزشی، تکنولوژی و… پذیرفته و استفاده میشود.
مهمترین کاربردهای قانون پارتو
اصل پارتو امروزه در حوزههای مختلف بهکار میرود و یک اصل پذیرفتهشده است. مهمترین مواردی که از اصل پارتو میتوان در شاخههای مختلف به آن اشاره نمود عبارتند از:
1- قانون پارتو در ورزش
بر اساس قانون پارتو که 80% نتایج از 20% اعمال بهدست میآیند، در حیطه ورزش این اصل کاملاً به اثبات رسیده است و بهعنوان مثال، ثابت شده است که در تمرینهای ورزشی رشته پرورش اندام، 20% از تمرینها، 80% اثرگذاری را روی فرم بدنی ورزشکار دارند؛ به این ترتیب، شخص ورزشکار برای کسب فرم بدنی دلخواه، باید 20% از تمرینات حیاتی که اثرگذاری بیشتری دارند را به میزان بیشتر و با تمرکز بالاتری انجام دهد تا 80% نتیجه را کسب کند.
این موضوع در رژیمهای لاغری بر پایه ورزش نیز صدق میکند و 80% از فرآیند لاغری، با 20% از تمرینها حاصل میشود.
2- قانون پارتو در افزایش بهرهوری شخصی
همه ما بهدنبال این هستیم که نسبت به دیروزمان شخصی تواناتر با بهرهوری بیشتر باشیم؛ این بهرهوری بیشتر باعث میشود تا درآمد بیشتری کسب کنیم، زمان بیشتری برای استراحت، خانواده و تفریح داشته باشیم و…
یکی از راه های پولدار شدن نیز افزایش بهرهوری است که این مهم به کمک قانون پارتو در دسترس میباشد.
بر اساس اصل پارتو، 80% از نتایجی که ما در زندگی از خود انتظار داریم، با انجام 20% از وظایفمان بهدست میآید. بنابراین با استفاده از قانون 80/20 و انتخاب اولویتهای بهتر که برای ما نتایج بیشتری را کسب میکنند، میتوانیم بهرهوری خود را افزایش دهیم.
3- قانون پارتو در فروش
امروزه فضای تمام کسبوکارها شدیداً رقابتی شده و کسبوکاری موفق خواهد بود که بتواند فروش بیشتری کسب کند. در فرایند فروش محصول یا خدمات یک کسبوکار، قانون پارتو باز هم کمککننده است؛
بر اساس اصل پارتو، 80% فروش از 20% مشتریان حاصل میشود. با این اوصاف شما بهعنوان فروشنده یا مالک یک کسبوکار، باید به کمک تکنیک بخشبندی مشتریان یا Segmentation، آن 20% مشتریانی که شانس بیشتری برای خرید محصول یا خدمات شما دارند را شناسایی کرده و با تمرکز بیشتری روی بازاریابی و مذاکره با این مشتریان کار کنید.
4- قانون پارتو در مدیریت زمان
مدیریت زمان در زندگی پر شتاب امروزی ما امری ضروری است چرا که زمان گذاشتن برای یک کار غیر ضروری که انرژی زیادی را از ما میگیرد و نتایج کمی را نیز برای ما کسب میکند، بدون شک بهرهوری ما را کاهش میدهد.
با کمک اصل پارتو میتوان زمان را به شکل مناسبی مدیریت نمود؛ برای این منظور میتوانید اموری را که در طول یک روز انجام میدهید روی یک کاغذ بنویسد و مقابل آن میزان دستاوردی که داشتهاید را نیز ذکر کنید.
بهعنوان مثال در یک کسبوکار اینترنتی، طراحی یک بنر تبلیغاتی برای مالک کسبوکار، میتواند بیش از 5 ساعت یا حتی بیشتر (بسته به مهارت شخص در کار با نرمافزارهای گرافیکی) زمان ببرد و از طرفی طراحی این بنر توسط یک گرافیست، در 1 ساعت و با هزینه 400 هزار تومان انجام شود. در چنین شرایطی ممکن است برونسپاری طراحی بنر به یک گرافیست باعث صرفهجویی زمان مدیر کسبوکار شود و این مدیر بتواند بر روی کاری با اولویت بالاتر مثل مذاکره با مشتریان که نتایج بیشتری را رقم میزند تمرکز کند.
پیشنهاد میشود مقاله مدیریت زمان چیست را نیز بخوایند.
5- قانون پارتو در علوم رایانه
همانطور که پیشتر ذکر شد، قانون پارتو را میتوان به حوزههای مختلف بسط داد و از آن استفاده کرد. از اصل پارتو در علوم رایانه به منظور بهینهسازی و رفع خطا (دیباگ) استفاده میشود.
کمپانی مایکروسافت یکی از غولهای حوزه علوم رایانه، در گزارشی به این موضوع اشاره داشت که بر اساس تجربیات بهدست آمده، با برطرف نمودن 20% از بیشترین گزارشات خرابی و باگهای سیستمها، 80% از خرابیهای گزارششده رفع شدهاند. 20% از کدهای برنامهنویسیشده، 80% از خطاها را بههمراه دارند.
از طرفی موضوع دیگری که در علوم رایانه بر اساس اصل پارتو وجود دارد این است که 80% از یک نرمافزار را میتوان در 20% زمان برنامهنویسی نمود؛ و به همین ترتیب، توسعه 20% از نرمافزار نیازمند 80% از زمان برنامهنویسان خواهد بود.
چگونه از قانون پارتو برای مدیریت زمان استفاده کنیم؟
تا اینجا با مفهوم اصل پارتوو مهمترین موارد استفاده از آن در حوزههای مختلف آشنا شدیم.
اما اگر قصد دارید از قانون 80/20 برای مدیریت زمان در زندگیتان استفاده کنید، لازم است تا مراحل زیر را دنبال کنید:
- تحلیل کارها و وظایف: در نخستین مرحله، شما باید کارهایی که باید انجام دهید را در یک لیست یادداشت کنید و بررسی کنید که کدام کارها برای شما حیاتیتر است و نتایج بیشتری را برایتان رقم میزند و کدام کارها، اهمیت کمتر و به تبع آن نتایج کمتری را در پی دارند.
- اولویتبندی کارها: پس از تهیه لیست و تحلیل وظایف، شما خواهید دانست که چه کارهایی را باید حتماً در اسرع وقت و با حداکثر تمرکز انجام دهید و کدام کارها، اهمیت کمتری دارند و میتوان کمتر برایشان زمان گذاشت. با اطلاعاتی که دارید، کارها و وظایفتان را اولویتبندی کنید.
- برنامهریزی: با توجه به اطلاعاتی که از کارهای حیاتی داشتید، اولویتبندی کارها را مشخص کردید؛ حال با توجه به اولویتبندی تعیین شده، برای انجام هر یک از وظایف، برنامهریزی کنید که در چه مدتزمانی انجامشان میدهید.
- اجرا: با داشتن یک برنامهریزی اصولی بر مبنای اصل پارتو، حال نوبت به اجرای برنامه میرسد که لازم است تا طبق این برنامهریزی صورت گرفته، به وظایف خود عمل کنید.
باور اشتباه در مورد اصل پارتو
همانطور که ذکر شد، بر اساس قانون پارتو، 80% از نتایج از 20% عوامل حاصل میشود؛ اما این اعداد ممکن است گمراهکننده باشد و اگر بسیاری از سایتهای موفقیت را مرور کنید، بر اساس یک اشتباه قانون پارتو را توضیح میدهند.
قانون پارتو به این معنا نیست که تنها 20% از کارهای مهم را انجام دهیم و 80% کارهای کماهمیت را نادیده بگیریم؛ این اشتباه گاهاً میتواند منجر به آسیب کلی و حتی از دست رفتن کل نتیجه مورد انتظار شود.
بهعنوان مثال در یک کسبوکار، مذاکره با مشتریان و شرکای تجاری، یکی از وظایف حیاتی است که تاثیر زیادی در فروش و سودآوری دارد و مدیر کسبوکار باید این وظیفه را شخصاً انجام دهد؛ در طرف مقابل همین کسبوکار نیاز به بستهبندی محصولات نیز دارد که این امور در حیطه وظایف مدیر کسبوکار نیست.
اما بدیهی است که اگر بنا به اصل پارتو، بستهبندی محصولات جزء کارهای کماهمیت در نظر گرفته شود، تمامی نتیجه را از بین خواهد برد. بنابراین بر اساس اصل پارتو، 80% امور کماهمیت، باید توسط اشخاص دیگر انجام شود و بهعبارت دیگر مدیر کسبوکار باید تفویض اختیار را در دستور کار قرار دهد.
نتیجهگیری
همه ما انسانها در شبانهروز به اندازه هم زمان داریم و کسی بیش از دیگری زمان ندارد؛ اینکه اشخاصی در این زمانی که در اختیار دارند بازدهی و بهرهوری بیشتری دارند و دیگران این بهرهوری را ندارند، به مهارتهای مدیریت زمان و برنامهریزی و اولویتبندی کارها بر میگردد.
شخصی که با مفهوم اولویتبندی کارها آشنا باشد، بهراحتی میتواند کارهایی که حیاتی هستند را شناسایی کند و با تمرکز بیشتری این کارها را انجام دهد. اصل پارتو به ما میآموزد که چگونه با حداقل انرژی که میگذاریم، حداکثر بهرهوری ممکن را کسب کنیم.
قانون پارتو در حوزههای مختلف از پزشکی و سلامت گرفته تا ورزش، علوم رایانه، توسعه فردی، افزایش فروش، اقتصاد کلان و… وجود دارد و پذیرفته شده است. امیدواریم که قانون 80/20 را برای موفقیت خودتان به کار بگیرید و رشدی که برای خود متصور هستید را کسب کنید. در صورتی که در خصوص این مقاله سوال یا نظری دارید، در قسمت دیدگاه با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول
منظور از قانون 80/20 چیست؟
منظور از قانون 80/20، همان تعریف ساده اصل پارتو است که میگوید 80% از نتایج حاصل 20% از اعمال هستند. این مفهوم را نخستین بار ویلفردو پارتو اقتصاددان ایتالیایی برای بیان روند توزیع ثروت بین اجتماع بیان کرد و بعدها به حوزههای دیگر نیز وارد شد.
آیا قانون پارتو همیشه درست است؟
❌ اگرچه قانون پارتو بسیار کارامد است و امروزه در حوزههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد، اما ممکن است در برخی موارد استفاده از این اصل درست نباشد؛ بهعنوان مثال اگر در شرایطی باشیم که تمامی وظایف موجود به یک اندازه اهمیت داشته باشند و قابلیت اولویتبندی نداشته باشیم، قانون پارتو کاملا ناکارامد خواهد بود.
در چه زمینههایی میتوان از قانون پارتو استفاده کرد؟
اصل پارتو را تقریباً میتوان در تمامی زمینهها بسط داد و از آن استفاده کرد؛ امروزه حتی در زمینه روابط عاطفی نیز از قانون پارتو سخن گفته میشود. بهعنوان مثال میتوان گفت که 80% ازرضایت همسر از رابطه، در نتیجه 20% از ویژگیها و عملکردهای زوج او است.
اصل پارتو برای موفقیت در کنکور هم کاربرد دارد؟
✅ قطعاً بله؛ برای اینکه در کنکور و دیگر آزمونهای تحصیلی و شغلی موفق باشید، لازم است تا کتب زیادی را مطالعه کنید و به مهارتهای زیادی از جمله تستزنی نیز مسلط شوید؛ اما مطمئناً خودتان نیز میدانید که بهعنوان مثال برخی دروس تاثیر بیشتری در موفقیت شما در آزمون دارند. به همین دلیل بهتر است با توجه به اصل پارتو، زمان خود را بیشتر برای مطالعه کتب مهمتر و کسب مهارتهای حیاتی مثل تستزنی صرف کنید.
